Theo thống kê của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống thiên tai, tính đến ngày 22/12/2020, cả nước xảy ra 16/21 loại hình thiên tai, trong đó có 14 cơn bão; 264 trận dông, lốc sét; 120 trận lũ, lũ quét, sạt lở đất; 90 trận động đất; hạn hán, xâm nhập mặn nghiêm trọng…

Thiên tai đã làm 356 người chết và mất tích; 876 người khác bị thương; 3.429 nhà sập, 333.084 nhà bị hư hại, tốc mái; trên 198.000 ha lúa và hoa màu bị thiệt hại; 52.000 con gia súc, 4,1 triệu con gia cầm bị chết, cuốn trôi… Uớc thiệt hại về kinh tế 35.181 tỷ đồng.

Mưa đá “lạ” đêm 30, sáng mùng 1 Tết

Ngay ngày đầu Tết Nguyên đán 2020, mưa đá, giông lốc đã trút xuống dữ dội ở nhiều tỉnh thành miền Bắc.

Lý giải về hiện trượng hiếm này, ông Trần Quang Năng-Trưởng phòng dự báo Thời tiết (Trung tâm dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia) cho biết, do không khí lạnh tràn về có tính chất ẩm, gây ra hiện tượng mây đối lưu phát triển mưa dông. Đây không phải hiện tượng bất thường, chỉ là 30 Tết trùng với thời điểm không khí lạnh bắt đầu tràn về.

Tiếp đó, trong khoảng tháng 3-4/2020, những cơn mưa đá vẫn tiếp tục trút xuống ở nhiều nơi thuộc miền Bắc và Bắc Trung Bộ. Thậm chí, nhiều vùng thuộc các tỉnh như Bắc Kạn, Lai Châu, Sơn La… mưa đá xảy ra liên tiếp với mật độ dày.

Mưa đá gây thiệt hại rất lớn tài sản của người dân, nhà cửa bị hư hỏng, hoa màu bị dập nát.

Nắng nóng kéo dài nhất trong 49 năm ở miền Bắc

Năm 2020, miền Bắc đã trải qua một mùa hè rất khắc nghiệt. Đỉnh điểm, trong tháng 6/2020, ở Bắc Bộ đã xuất hiện khoảng 21 ngày nắng nóng diện rộng, riêng Thủ đô Hà Nội (tại trạm Hà Đông) xảy ra 26 ngày nắng nóng. Đây được đánh giá là đợt nắng nóng kéo dài nhất lịch sử trong chuỗi số liệu tính từ năm 1971 đến nay (49 năm) ở miền Bắc.

Ông Hoàng Phúc Lâm – Phó Giám đốc Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia giải thích, năm nay, do dải mưa dông ở phía bắc (rãnh thấp gió mùa) hầu như không dịch xuống nước ta mà chỉ ảnh hưởng đến khu vực phía nam Trung Quốc, thỉnh thoảng tác động nhẹ đến vùng núi phía Bắc nước ta, do đó không làm suy giảm được nắng nóng vào mùa hè ở Bắc Bộ.

Mưa lũ lịch sử ở Hà Giang khiến 5 người chết

Đêm 20 rạng sáng 21/7/2020, do ảnh hưởng của vùng hội tụ gió trên cao nên các tỉnh vùng núi Bắc Bộ đã xảy ra một đợt mưa to đến rất to, nhiều nơi đã xảy ra dông lốc mạnh, sét, lũ quét và sạt lở đất. Đặc biệt mưa lớn đã xảy ra trên địa bàn tỉnh Hà Giang. Lượng mưa phổ biến trong 24 giờ đạt từ 100 – 300mm. Tại Thành phố Hà Giang có mưa đặc biệt to, lượng mưa từ 19h ngày 20/7 đến 19h ngày 21/7 đạt 347mm. Đây là lượng mưa trong 24 giờ lớn nhất theo số liệu quan trắc từ năm 1961 đến nay.

Mưa lũ tại Hà Giang đã khiến 5 người chết; 2 người khác bị thương. Khoảng 600 ngôi nhà bị ngập, hư hỏng do mưa lũ; hơn 200ha lúa và hoa màu thiệt hại; nhiều gia súc, gia cầm bị cuốn trôi; nhiều tuyến quốc lộ, tỉnh lộ bị ngập sâu, sạt lở gây ách tắc giao thông… Ước tính thiệt hại trên 80 tỉ đồng.

14 cơn bão trong năm 2020

Trong năm 2020, nước ra hứng chiu 14 cơn bão. Trong đó cơn bão số 6 và số 9 gây hậu quả nặng nề nhất.

Cơn bão số 6 xuất hiện vào giữa tháng 10/2020. Ảnh hưởng của bão và hoàn lưu do bão khiến 23 người chết, 14 người mất tích. Bên cạnh đó, gần 150.000 ngôi nhà bị ngập, sập đổ, hư hỏng; gần 4.500 ha lúa, hoa màu bị ngập, vùi lấp; hơn 2.100ha thủy sản bị thiệt hại và hơn 151.000 con gia súc, gia cầm bị chết, cuốn trôi.

Bão số 9 xuất hiện vào cuối tháng 10/2020 khiến 23 người chết, 47 người mất tích và 45 người khác bị thương. Mưa bão cũng làm 2.642 nhà sập, 92.356 nhà tốc mái, hư hỏng, 2.415 nhà bị ngập; 32 trụ sở cơ quan và 157 điểm trường bị tốc mái, hư hỏng.

Về giao thông, 20 cầu, cống bị xói lở, hư hỏng. Nhiều tuyến đường tỉnh lộ, huyện lộ bị sạt lở. Ngoài ra, cuồng phong của bão số 9 còn khiến 8.773 cây xanh bị gãy đổ; 5.467 ha lúa, hoa màu bị thiệt hại; 62 chiếc tàu cá bị chìm và sạt lở 2.100m kè biển…

Thảm họa kép ở Rào Trăng

Trong năm 2020 có tới 120 trận lũ, lũ quét, sạt lở đã xảy ra, đặc biệt có những trận rất lớn với mức độ sạt hàng triệu m3 đất đá, rộng hàng chục ha, vùi lấp nhiều người.

Khoảng 00h ngày 12/10/2020, nửa quả núi đã sạt lở, vùi lấp nhà điều hành thủy điện Rào Trăng 3 (xã Phong Xuân, huyện Phong Điền, Thừa Thiên Huế) khiến 17 công nhân mất tích. Đoàn công tác khi đến Rào Trăng 2 cứu hộ đã gặp nạn khiến 13 người tử vong.

Đêm 17 rạng sáng 18/10, một vụ sạt lở xảy ra tại huyện Hướng Hóa (Quảng Trị) đã vùi lấp 22 quân nhân của Đoàn Kinh tế – Quốc phòng 337 (Đoàn 337).

Còn tại Quảng Nam, những đợt mưa to khủng khiếp do bão số 9 gây ra liên tục trút xuống tỉnh này. Hậu quả, 4 vụ sạt lở kinh hoàng đã xảy ra chỉ trong một buổi chiều 28/10.

Vụ thứ nhất xảy ra tại xã Trà Leng (huyện Nam Trà My) vùi lấp 55 người trong một bản làng. 33 người may mắn được cứu sống, 22 người còn lại đã tử vong. Hiện cơ quan chức năng đã tìm thấy 9 thi thể, 13 người còn lại đang mất tích.

Vụ thứ hai xảy ra tại xã Trà Vân (huyện Nam Trà My) vùi lấp 8 người. Cả 8 thi thể đã được lực lượng chức năng tìm thấy.

Vụ thứ 3 xảy ra vào chiều tối 28/10. Khi người dân đang trú bão số 9 Molave trong những căn nhà ở thôn 6, xã Phước Lộc (huyện Phước Sơn) thì bất ngờ vạt núi phía sau đổ ụp xuống vùi lấp 11 người. Lực lượng chức năng đã tìm thấy 7 thi thể, 4 người còn lại đang mất tích.

Vụ thứ 4 cũng xảy ra tại xã Phước Lộc (huyện Phước Sơn). Hai cán bộ xã Phước Lộc đang trên đường đi cứu hộ người dân thì bị đất đá sạt lở vùi lấp. Thi thể họ đã được tìm thấy và đưa về nơi an nghỉ cuối cùng.