Dù khách trong nước hay nước ngoài, khi đã đặt chân đến thành phố Đà Lạt mộng mơ, không ai có thể bỏ qua Langbiang, nơi có rừng nguyên sinh hơn 90% và nét văn hóa đặc trưng của người Cơ Ho Lạch.
Cùng nắm tay kết đoàn thân ái
Núi Langbiang cách thành phố Đà Lạt hơn 10 cây số, thuộc địa bàn huyện Lạc Dương, tỉnh Lâm Đồng. Len qua những con hẻm nhỏ ngoằn ngoèo giữa các ngôi nhà của người dân, chúng tôi đến “Đêm hội cồng chiêng” trong niềm vui háo hức đợi chờ. Chỉ vào những ngôi nhà làm bằng gỗ xa xưa, nghệ nhân Winh Hil Lạch nói: “Nhà của bản làng không làm bằng xi măng cốt thép, mà làm bằng gỗ pơ lang”.
Sau khi nhiều đoàn khách được các hướng dẫn viên đưa vào vị trí ngồi đã được đặt sẵn, “Đêm hội cồng chiêng” chính thức bắt đầu. Nghệ nhân Winh Hil Lạch – người dẫn chương trình mặc khố cầm micro ra phía cây nêu nói: “Đêm nay, giữa đất trời Langbiang cao nguyên lộng gió, chúng ta – những người con đất Việt hãy nắm tay nhau cùng vui trong men rượu cần, cùng hát bài ca kết đoàn thân ái. Không phân biệt già trẻ, gái trai, nam nữ, dân tộc; hãy “cháy” hết mình. Nào, hãy đứng lên xin phép thần linh”.
Lời nói vừa dứt, tất cả du khách đứng lên hướng về cây nêu. Winh Hil Lạch dõng dạc nói tiếp: “Hỡi thần linh của núi rừng Langbiang, hãy chứng giám cho chúng con. Hãy ban cho chúng con sức mạnh để cùng nhau xây dựng quê hương, lúa ngô tươi tốt, cuộc sống yên bình hạnh phúc ấm no”. Tiếng nói của Lạch vừa dứt thì hàng ngàn cánh tay đưa lên cao theo nghi thức văn hóa cầu nguyện của người Cơ Ho.
Sau phút giây linh thiêng ấy, là nghi thức đốt lửa và mời rượu cần. 12 trưởng đoàn du lịch cầm 12 ngọn đuốc, 12 thiếu nữ người Cơ Ho bưng ché rượu cần quỳ hướng về phía cây nêu. Các chàng trai châm đuốc vào đống củi, còn các thiếu nữ đem rượu cần mời khách. Hàng trăm người nắm chặt tay nhau đi quanh đống lửa bập bùng. Lời bài hát “Rừng núi giang tay nối liền biển xa, ta đi vòng tay lớn mãi để nối sơn hà” vang vọng xé tan màn đêm Langbiang.
Anh Hoàng Long, du khách đến từ Bà Rịa-Vũng Tàu chia sẻ: “Với tôi, đây là chuyến đi vô cùng ấn tượng. Được nhảy múa cùng trai gái Tây Nguyên, cảm giác như được trẻ lại”.
Đến từ Bình Định, nhóm thanh niên Trần Văn Sơn, Cao Tiến Dũng, Nguyễn Hồng Ánh nhận ché rượu cần từ một cô gái người dân tộc Cơ Ho Lạch mời uống. Hút một ngụm rượu cần, anh Trần Văn Sơn tươi cười nói: “Đi di lịch Đà Lạt không được uống rượu cần, ăn gà nướng thì tiếc lắm. Langbiang là điểm đến đầu tiên trong hành trình của nhóm chúng tôi. Tất cả đều hài lòng”.
Chuyện tình huyền thoại trên đỉnh núi
Khách du lịch đến núi Langbiang, ngoài thăm thú phong cảnh hữu tình, thưởng thức những món ăn truyền thống của người bản xứ và không quên khám phá câu chuyện tình lãng mạn đã trở thành truyền thuyết của đồng bào xứ cao nguyên này.
Nghệ nhân Winh Hil Lạch kể lại: Xưa kia, tại vùng núi này, có người con trai tên K’lang (Tù trưởng bộ tộc Lát) thương người con gái tên H’biang (con gái Tù trưởng bộ tộc Chil). Tình yêu của họ chớm nở đẹp như hoa rừng, lãng mạn như dòng suối ngày đêm róc rách chảy dưới chân núi. Sự khắc nghiệt của tập tục cấm người bộ tộc này lấy người của bộ tộc khác, khiến tình duyên của đôi trai gái trắc trở. Để giữ tình yêu chung thủy, hai người đã quyết định đi đến cái chết để phản đối luật tục hà khắc lạc hậu.
Chứng kiến cảnh đau thương con gái chết cùng chàng trai bộ tộc Lát do tập tục cổ hủ, bố của nàng H’biang ngày đêm hối hận. Để chuộc lỗi với con gái, ông đã thống nhất các bộ tộc người Lát, Chil, Sré… thành một dân tộc Cơ Ho. Ngọn núi cao ở làng La Ngư Thượng, nơi chàng K’lang và nàng H’biang chết được đặt lên là Langbiang – tên ghép của đôi trai gái, để tưởng nhớ hai người và mối tình của họ.
Mộ của K’lang và H’biang được đặt trên hai ngọn núi, đó chính là núi Ông và núi Bà ngày nay. “Câu chuyện tình ngày xưa như một nét đẹp văn hóa, xóa đi nhiều tập tục lạc hậu. Bây giờ ở bản làng người Cơ Ho không còn lạc hậu nữa, kinh tế phát triển, cuộc sống mỗi ngày được cải thiện, thanh niên bản này được giao lưu, lấy vợ, lấy chồng bản khác” – Nghệ nhân Winh Hil Lạch nói.
Langbiang bây giờ là thời điểm “hút khách” du lịch nhất trong năm. Ngoài những khách du lịch đi lẻ từng đôi, từng cặp, thì hai ngày nghỉ cuối tuần có hàng ngàn lượt khách đến tham quan. Sau khi treo lên đỉnh núi Langbiang ngắm thành phố Đà Lạt trong mây mù bao phủ, nghe câu chuyện tình lãng mạn của chàng trai K’lang và cô gái H’biang, thưởng thức gà nướng than hồng, cơm lam ống nứa, mỗi người có một cung bậc cảm xúc khác nhau.
Nhưng tất cả đều có một điểm chung: Vui vẻ, tự hào và khâm phục đồng bào bản xứ. “Khi cùng dòng người múa hát quanh đống lửa, cảm giác của tôi thân thiện rất lạ kỳ. Đây là chuyến đi đáng nhớ trong đời tôi”, anh Trần Văn Sơn đến từ đoàn du lịch Bình Định chia sẻ.
Núi Langbiang không quá lớn để chứa nhiều người, nhưng cũng đủ để hàng vạn, hàng ngàn lượt khách du lịch thập phương đến đây thưởng ngoạn, vui chơi. Đến với Langbiang là đến vùng đất huyền thoại và những người con “da cà phê” thật thà, chất phác. Rời Langbiang, ai cũng có cảm giác gần gũi, thân thương và không quên hẹn một ngày không xa sẽ quay trở lại.
Theo Mai Thắng/Biên phòng