Liên quan đến vụ ngộ độc do ăn pate Minh Chay, thông tin từ bệnh viện Bệnh nhiệt đới TP.HCM cho biết, một bệnh nhân nữ bị ngộ độc đã cai máy thở sau 5 tháng điều trị.
Bác sĩ Nguyễn Thành Nguyên – Phó Khoa Cấp cứu Hồi sức Tích cực Chống độc người lớn, bệnh viện Bệnh Nhiệt đới cho biết, bệnh nhân nữ 57 tuổi, quê Long An đến viện khám ngày 17/7/2020 vì khó nuốt, khó há miệng, thỉnh thoảng nuốt sặc.
Trước đó bệnh nhân đến một bệnh viện đa khoa, bác sĩ nghi ngờ uốn ván nên khuyên sang khám Bệnh Nhiệt đới.
“Người mắc uốn ván thường nuốt khó, cứng hàm, trường hợp này lại xuất hiện sụp mi, chứng tỏ có bất thường”, bác sĩ Nguyên phân tích.
Bệnh nhân nhanh chóng diễn tiến khó thở, có đờm nhiều ở miệng nên các bác sĩ phải mở khí quản cho thở máy, hỗ trợ hô hấp. Triệu chứng của bệnh nhân gợi ý các bệnh lý về thần kinh cơ, dễ gây chẩn đoán nhầm. Chụp CT, MRI, chọc dò dịch não tủy, đo điện cơ… không tìm ra chính xác bệnh.
Khai thác bệnh sử nhiều lần, các bác sĩ nghi ngờ nguyên nhân ngộ độc pate Minh Chay. Cách nhập viện vài ngày, bệnh nhân ăn khoảng hai muỗng nhỏ pate cùng bánh mì. Em gái bệnh nhân cũng ăn thực phẩm này và có triệu chứng giống chị, cùng vào nhập viện điều trị.
“Khi ấy các bác sĩ bệnh viện Chợ Rẫy cũng ghi nhận một số bệnh nhân tương tự”, bác sĩ Nguyên nhớ lại. Hai bệnh viện hội chẩn, phối hợp với nhau, làm các xét nghiệm cho ra kết quả những bệnh nhân này nhiễm độc botulinum sau khi ăn pate Minh Chay chứa vi khuẩn Clostridium botulinum.
Tiến sĩ Nguyễn Văn Vĩnh Châu – Giám đốc bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TP.HCM, đã liên hệ với văn phòng Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tại TP.HCM để nhờ hỗ trợ huyết thanh. WHO sau đó đã tài trợ bộ Y tế Việt Nam 10 lọ huyết thanh để phân chia về các bệnh viện. Bệnh viện Bạch Mai ở Hà Nội, một số địa phương như Khánh Hòa, Đồng Nai, Quảng Nam… cũng ghi nhận các ca bệnh.
“Sau khi chích thuốc kháng độc tố ngày 14/9, bệnh nhân cử động khá hơn”, bác sĩ Nguyên nói. Bệnh nhân tiếp tục được duy trì thở máy, nâng đỡ dinh dưỡng, tập vật lý trị liệu để cải thiện sức cơ.
Nhiều tháng liền, sự sống của bệnh nhân phụ thuộc hoàn toàn vào máy thở. Người thở máy dài ngày thường đối mặt nguy cơ nhiễm trùng, đặc biệt là các vi khuẩn đa kháng. Bệnh nhân này cũng không ngoại lệ, nhiều lần viêm phổi, nhiễm trùng tiểu. Các bác sĩ phải tìm nguyên nhân, phát hiện sớm và kháng sinh điều trị triệt để từng đợt nhiễm trùng để giữ tính mạng bệnh nhân.
Cơ hô hấp của bệnh nhân yếu nên các bác sĩ nhiều lần tập cai máy bằng cách ngưng máy cho bệnh nhân tự thở vài giờ để đánh giá khả năng hô hấp. Đến cuối tháng 12, bệnh nhân được cai hẳn máy thở. Bệnh nhân tiếp tục điều trị tại viện, tập vật lý trị liệu, hỗ trợ dinh dưỡng…
“Tôi ăn chay trường mấy chục năm nay, không nghĩ chỉ ăn vài muỗng pate đã phải nằm viện mấy tháng, khắp người đau mỏi”, bệnh nhân nói.
Em gái 54 tuổi của bệnh nhân nhiễm độc botulinum nhẹ hơn, xuất viện cuối tháng 9, hiện nay sức khỏe hồi phục tốt.
Trước đó, cuối tháng 8/2020, cục An toàn Thực phẩm (bộ Y tế) đã cảnh báo khẩn cấp về sản phẩm pate Minh Chay vì gây ngộ độc cho nhiều người. Trong đó, nhiều trường hợp ngộ độc nặng cư trú tại Hà Nội, TP.HCM, Khánh Hòa, Đồng Nai, Long An, Bình Dương, Quảng Nam có kết quả xét nghiệm ghi nhận bị nhiễm độc botulinum sau khi ăn pate Minh Chay chứa vi khuẩn Clostridium botulinum của công ty TNHH Hai Thành viên Lối Sống Mới (địa chỉ tại tổ 2, thị trấn Đông Anh, huyện Đông Anh, Hà Nội).
Đặc biệt, một cụ ông 70 tuổi cũng bị ngộ độc do ăn pate Minh Chay, được uống thuốc giải độc vào cuối tháng 9 và đến 27/11/2020 đã tử vong dù được các bác sĩ bệnh viện Bạch Mai tích cực điều trị.
Theo TS.BS Lê Quốc Hùng – Trưởng khoa bệnh Nhiệt đới Bệnh viện Chợ Rẫy: “Botulinum là một chất độc tác động lên các dây thần kinh, nó được vi khuẩn C. botulinum sản sinh ra trong quá trình phát triển (nhân đôi hay sinh bào tử). Vi khuẩn C. botulinum là một loài vi khuẩn yếm khí (sống trong môi trường không có không khí), có khả năng tự tạo ra bào tử (có thể hiểu là vi khuẩn tự đóng kén để tồn tại trong môi trường có không khí) nằm lẫn trong đất cát. Khi có điều kiện thuận lợi là môi trường yếm khí, thường gặp nhất là những thức ăn bị nhiễm vi khuẩn được đóng hộp, thì các bào tử này sẽ tái hoạt động trở lại, sinh sản, phát triển và tạo ra botulinum”.
