Nếu bạn đã từng bị mụn rộp ở môi (cold sore), một nốt phồng rộp, đỏ và đau ở môi hoặc quanh miệng thì có lẽ chỉ có một câu hỏi luôn thường trực trong đầu: Làm thế nào để thoát khỏi khỏi nó một cách nhanh chóng?
May mắn thay, có một số cách để giảm thời gian của nốt mụn rộp. Thậm chí một số cách có thể giảm cơ hội phát triển những nốt như vậy trong tương lai.
Mụn rộp ở môi là gì?
Còn được gọi là viêm môi do herpes, mụn rộp là nốt loét trông giống như một nốt phồng rộp hoặc một đám mụn nước trên nền đỏ. Cuối cùng, chúng sẽ khô đi, có màu vàng nhạt và bong vảy.
Nốt mụn rộp thường do virus herpes simplex gây ra. Tuy nhiên, đây không phải là loại virus herpes lây truyền qua đường tình dục. Trên thực tế, hơn một nửa số người trưởng thành từ 14 đến 49 tuổi bị nhiễm virus herpes simplex gây mụn rộp ở môi, theo Hội Da liễu Mỹ. Đó là vì trẻ em và thanh thiếu niên dễ bị phơi nhiễm với virus. Nhiều người có virus, nhưng nó “nằm ngủ”, hay yên lặng, trong cơ thể. Đôi khi, virus hoạt động trở lại, dẫn đến nốt mụn rộp.
“Hầu hết mọi người đã tiếp xúc (với virus herpes simplex), nhưng chỉ một phần nhỏ phát triển các vết loét lạnh”, bác sĩ Sonoa Au, bác sĩ da liễu với PC da liễu nâng cao và Trung tâm phẫu thuật Laser & thẩm mỹ ở New York và New Jersey nói.
Không phải lúc nào cũng rõ lý do tại sao một số người nhiễm virus bị bùng phát nốt mụn rộp, còn những người khác có virus nhưng lại không bao giờ bị.
Có một số lý do tại sao virus herpes simplex lại dẫn đến mọc mụn rộp ở môi:
• Tiếp xúc với người có nốt mụn rộp đang lây.
• Stress.
• Phẫu thuật hoặc chấn thương nhẹ gần vùng môi.
• Thời tiết lạnh.
• Tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời.
• Bị ốm.
• Phụ nữ đang trong kì kinh nguyệt.
• Thiếu ngủ.
Thậm chí có thể là sự kết hợp của các yếu tố này tái kích hoạt virus gây mụn rộp.
Các nốt mụn rộp không có gì đáng xấu hổ, và chúng thường không nghiêm trọng. Tuy nhiên, có một khoảng thời gian từ 3 đến 7 ngày dễ lây.
Nếu tiếp xúc với người bị mụn rộp, có thể lây virus qua một số đường sau:
• Hôn. Không nhất thiết phải là một nụ hôn thân mật; thậm chí có thể chỉ là một nụ hôn phớt để chào đón người thân.
• Dùng chung bát đĩa hoặc cốc.
• Dùng các vật dụng vệ sinh cá nhân như son dưỡng môi, dao cạo râu hoặc khăn tắm.
Các nốt mụn rộp thường bị nhầm lẫn với một vài vấn đề về da khác, bao gồm:
• Nhiễm vi khuẩn.
• Mụn trứng cá.
• Nẻ môi.
• Loét miệng: Là những vết loét nhỏ bên trong miệng không lây.
• Ung thư da.
Tuy nhiên, một số triệu chứng có thể giúp phân biệt mụn rộp với các vấn đề sức khỏe khác. Ngoài hình dạng bên ngoài phổ biến, các triệu chứng khác có thể gặp là ngứa và cảm giác châm chích ngay trước khi mụn rộp xuất hiện. Đó thực sự là thời điểm nên bắt đầu điều trị.
Cách điều trị mụn rộp nhanh chóng
Nếu không điều trị, nốt mụn rộp có thể kéo dài từ 1 – 3 tuần. Cách tốt nhất để nhanh chóng thoát khỏi nốt mụn rộp là:
• Bắt đầu điều trị ngay khi cảm thấy ngứa hoặc cảm giác châm chích trước khi mụn rộp bùng phát.
• Sử dụng hai liều thuốc chống virus kê đơn là valacyclovir trong một ngày. (Bác sĩ có thể kê đơn các loại thuốc uống khác tương tự như valacyclovir, bao gồm acyclovir, penciclovir và famciclovir.) Trung bình, sử dụng thuốc kháng virus uống có thể rút ngắn thời gian bị mụn rộp từ một tuần xuống còn 3 ngày. Thậm chí nhiều bệnh nhân hay bị mụn rộp còn luôn mang theo thuốc. Nếu bắt đầu điều trị kịp thời, có thể ngăn chặn sự phát triển đầy đủ của nốt mụn rộp. Tất nhiên, mỗi trường hợp đều có đôi chút khác biệt. Cho dù bắt đầu dùng thuốc chống virus sau khi mụn rộp đã xuất hiện, việc điều trị vẫn có thể giúp rút ngắn thời gian bị bệnh.
Một lựa chọn khác là kem bôi acyclovir tại chỗ theo đơn, có thể sử dụng nếu bạn không thể hoặc không muốn dùng thuốc uống. Thuốc kháng virus uống vẫn hiệu quả hơn.
Một cách điều trị có thể khác là các thuốc bôi tại chỗ không kê đơn. Một loại kem phổ biến là docosanol 10%, tên biệt dược là Abreva. Bôi thuốc ngay khi nốt mụn rộp xuất hiện có thể rút ngắn thời gian bị bệnh, nhưng nó không hiệu quả như thuốc uống kê đơn. Nếu sử dụng kem bôi, có thể thoa bằng tăm bông sạch, AAD.
Bôi vaselin vào nốt mụn rộp và vùng da xung quanh có thể giúp da không bị khô, giúp tổn thương nhanh lành hơn.
Nếu bị đau hoặc sốt do mụn rộp, có thể sử dụng các loại thuốc giảm đau thông thường như ibuprofen hoặc acetaminophen. Sốt hay gặp hơn ở lần đầu tiên bị mụn rộp. những loại thuốc này chỉ giúp kiểm soát đau hoặc sốt; chúng không giúp nốt mụn rộp biến mất. Đặt một miếng gạc lạnh lên vùng bị mụn cũng có thể giúp giảm đau.
Có một số bài thuốc tại nhà mà mọi hay thử khi bị mụn rộp, bao gồm gel nha đam, sáp chanh hoặc nước cây phỉ. Những loại thuốc này có thể giúp giảm khó chịu, nhưng không làm cho nốt mụn mất đi nhanh hơn.
Nốt mụn rộp sẽ lây cho đến khi vảy bong hết. Hãy thực hiện các biện pháp phòng ngừa sau khi bị mụn rộp:
• Không sờ hoặc cậy nốt mụn.
• Trá
nh tiếp xúc gần mặt với người khác, đặc biệt là trẻ nhỏ.
• Không dùng chung vật dụng vệ sinh cá nhân, thực phẩm, đồ dùng hoặc cốc.
• Rửa tay thường xuyên, kể cả sau khi bôi thuốc.
Khi nào cần đi khám?
Mụn rộp ở môi thường không nghiêm trọng và không cần phải đi khám bác sĩ trừ khi bạn cần mua thuốc theo đơn. Tuy nhiên, đôi khi bạn sẽ muốn gặp bác sĩ vì mụn rộp:
• Kéo dài hơn hai hoặc ba tuần.
• Nốt phồng rộp lớn.
• Mụn rộp hay tái phát làm phiền bạn. Các bác sĩ có thể kê đơn một liều thuốc ức chế cho những người bị tái phát thường xuyên. Trong tình huống này, bạn có thể điền đơn thuốc cho valacyclovir đường uống và giữ nó trong tay cho lần tiếp theo khi cơn đau lạnh bùng phát. Hoặc, nếu bạn nhận được chúng rất thường xuyên, bạn thậm chí có thể sử dụng một liều thuốc phòng ngừa hàng ngày.
• Mụn rộp lan ra gần mắt hoặc nốt mụn gây kích ứng mắt. Gặp bác sĩ mắt ngay nếu điều này xảy ra vì virus herpes simplex ảnh hưởng đến mắt có khả năng gây tổn thương vĩnh viễn.
Mặc dù không có cách nào dễ dàng để mụn rộp tiếp tục xảy ra trong tương lai, có một số việc để giảm cơ hội:
• Ngủ đủ giấc.
• Giảm stress.
• Khi ra ngoài nắng, sử dụng kem chống nắng có SPF ít nhất 30 cho mặt và môi.
Theo Dân trí
