Bệnh nhân nam, 59 tuổi, ăn hải sản chưa được nấu chín kỹ dẫn đến nhiễm trùng máu, trong cơ thể có “vi khuẩn ăn thịt người”.

Bệnh nhân ở Hải Phòng, được đưa đến Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, vào tuần trước trong tình trạng đau bụng vùng thượng vị và quanh rốn, nôn và tiêu chảy nhiều lần kèm sốt cao 39-40 độ C.

Sau vài giờ, bệnh nhân nhanh chóng rơi vào tình trạng sốc nhiễm khuẩn, suy đa phủ tạng. Ông hôn mê, suy hô hấp, suy tuần hoàn, rối loạn đông máu và chuyển hóa nặng, kèm theo tình trạng nổi ban phỏng nước, xuất huyết, hoại tử diện rộng da, cân, cơ vùng tứ chi. Bác sĩ cấy khuẩn hai mẫu máu đều dương tính với vi khuẩn Vibrio vulnificus (V. vulnificus), thường được gọi là vi khuẩn ăn thịt người.

Bệnh nhân đã được điều trị kháng sinh mạnh ngay từ đầu, thở máy, lọc máu liên tục, thuốc vận mạch nâng huyết áp và các biện pháp điều trị hồi sức tích cực khác. Song, bệnh vẫn nặng lên nhanh chóng, tiên lượng tử vong, gia đình xin cho bệnh nhân về sau 4 ngày điều trị.

Ông là một trong một số bệnh nhân mà khoa Hồi sức truyền nhiễm, Viện Lâm sàng các bệnh Truyền nhiễm, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 đã tiếp nhận trong thời quan gần đây. Bệnh diễn biến rất nặng, nhanh chóng xuất hiện sốc nhiễm khuẩn, suy đa tạng, có tỷ lệ tử vong cao.

Bác sĩ Nguyễn Sỹ Thấu, khoa Hồi sức truyền nhiễm, cho biết V. vulnificus là vi khuẩn sống tự do trong nước biển hoặc nước lợ (vùng cửa sông) hoặc ký sinh trong các loài thủy sinh có vỏ như tôm, hàu… Vi khuẩn này có thể gây hoại tử cân cơ rất nhanh, do đó còn được gọi là “vi khuẩn ăn thịt người”. Nguy hiểm hơn, bệnh nhiễm trùng máu do V. vulnificus gây tử vong cao, lên đến 50%, thậm chí 90% nếu bệnh nhân có sốc nhiễm khuẩn tụt huyết áp tại thời điểm nhập viện và thường tử vong trong vòng 48 giờ mặc dù được điều trị tích cực.

Vi khuẩn này có khả năng trốn thoát khỏi hệ miễn dịch của cơ thể người. Nó vượt qua được hàng rào bảo vệ đầu tiên của đường tiêu hóa và da. Sau khi xâm nhập vào máu, vi khuẩn có các cơ chế làm giảm khả năng thực bào của cơ thể (khả năng một số tế bào miễn dịch ở người tiêu diệt các thể xâm nhập bằng cách nuốt và phân hủy chúng). Vi khuẩn xâm nhập, sống sót, nhân lên và gây bệnh trong cơ thể bệnh nhân.

Nổi bọng nước ở chân tay do vi khuẩn Vibrio vulnificus. Ảnh: Bệnh viện cung cấp.

Bác sĩ Vũ Viết Sáng, khoa Hồi sức truyền nhiễm, cho biết ăn hải sản sống hoặc nấu chưa kỹ, đặc biệt là hàu, dễ mắc bệnh. Một thống kê 180 bệnh nhân nhiễm trùng do V. vulnificus cho thấy có 92,8% bệnh nhân ăn hàu sống trong vòng hai ngày trước đó. Thời gian ủ bệnh là 3 tiếng đến 6 ngày.

Ngoài ra, người bị vết thương khi tham gia các hoạt động trên biển, như bơi lội, câu cá, cầm nắm hải sản cũng có thể nhiễm vi khuẩn. Đã có trường hợp bị nhiễm qua những vết thương rất nhỏ, như vết đâm bởi đuôi con tôm, vỏ hàu khi tắm biển.

Theo bác sĩ Sáng, tất cả mọi người đều có thể bị mắc bệnh theo cơ chế lây bệnh trên. Tuy nhiên, có những nhóm người dễ bị mắc bệnh hơn, bao gồm nghiện rượu; bệnh gan mạn tính: viêm gan, xơ gan; tan máu bẩm sinh; suy giảm sức đề kháng, như: đái tháo đường, suy thận mạn, u lympho… Nam giới, đặc biệt là nam giới tuổi cao, dễ mắc bệnh hơn nữ.

Khi bị nhiễm trùng da và mô mềm nhanh sẽ chóng dẫn đến viêm tấy, bầm tím, phỏng nước lớn, và hoại tử cân cơ, cần phẫu thuật sớm, thậm chí cắt cụt chi.

Khi nhiễm trùng huyết thì diễn biến nhanh đến sốc nhiễm khuẩn, suy chức năng đa phủ tạng, rối loạn đông máu và rối loạn chuyển hóa nặng. Tỷ lệ tử vong rất cao. Những trường hợp qua được giai đoạn cấp tính vẫn có thể tử vong do hậu quả của suy đa tạng kéo dài.

Bác sĩ khuyến cáo, người dân không ăn hải sản chưa được nấu chín. Tránh bị thương khi tham gia các hoạt động có nguy cơ tiếp xúc vết thương với vi khuẩn, như tắm biển, câu cá biển, đánh bắt và chế biến hải sản… Nếu có vết thương hở hãy thận trọng khi tiếp xúc với nước biển, nước lợ, hải sản sống.

Khi có các biểu hiện đường tiêu hóa, sưng nóng đỏ đau tại vết thương, đau và/hoặc nổi ban, bọng nước ở chân tay sau khi nghi ngờ có tiếp xúc với nguồn bệnh, cần đến bệnh viện ngay.