Trước cửa bảo tàng là tấm bảng ghi nơi này “mở cửa khi tôi thức và đóng khi tôi đi ngủ. Khi tôi chán, nó cũng sẽ đóng”.

Bảo tàng nằm trong khu dân cư yên tĩnh ở Kyoto, Nhật Bản, ngay gần ngôi đền Kennin-ji. Ngôi nhà gỗ chỉ có một phòng duy nhất để treo các tác phẩm nghệ thuật thuộc thể loại tranh in mộc bản truyền thống, hay được gọi là Ukiyoe. Đây được coi là bảo tàng Ukiyoe nhỏ nhất thế giới.

Bảo tàng do Ichimura Mamoru làm chủ sở hữu và quản lý. Ông là một trong khoảng 50 nghệ sĩ Ukiyoe cuối cùng ở Nhật Bản. Ichimura bắt đầu tập luyện làm tranh in mộc bản cùng ông nội từ hồi nhỏ. 50 năm trước, ông tiếp quản sự nghiệp của ông nội mình. Đầu những năm 2000, ông quyết định mở bảo tàng để truyền bá nền nghệ thuật truyền thống đang mai một này tới nhân loại.

Hình thức tranh in mộc bản độc đáo Ukiyoe lần đầu xuất hiện vào cuối thế kỷ 16, chủ đề là mô tả cuộc sống thường nhật. Song đến thế kỷ 18, nhờ những tiến bộ trong kỹ thuật in ấn khắc gỗ, hình thức nghệ thuật này mới trở nên phổ biến. Không còn là những cảnh cuộc sống hàng ngày, nội dung của Ukiyoe là những thiếu nữ xinh đẹp, diễn viên kịch kabuki, đô vật sumo, cảnh trích từ những câu chuyện lịch sử và dân gian, phong cảnh khắp nơi, động thực vật, thậm chí cả nội dung khiêu dâm. Những bản in khắc gỗ nhanh chóng có tầm ảnh hưởng sâu sắc và lan rộng nhờ phong cách độc đáo của riêng nó.

Làm tranh in bản mộc là quá trình gồm nhiều giai đoạn và cần tới nhiều nghệ nhân. Đầu tiên, thiết kế được vẽ trên giấy sau đó được chạm khắc trên các khối gỗ. Nghệ nhân sẽ bôi mực màu lên khối gỗ và in lên giấy. Thông thường, các khối gỗ khác nhau được sử dụng cho từng màu, với các hình khắc khác nhau. Ichimura Mamoru thực hiện tất cả ba vai trò: nghệ sĩ, nhà điêu khắc và người in. Toàn bộ quá trình tốn rất nhiều công sức, nhưng một khi các khối được làm xong, việc tạo ra các thiết kế tương tự rất đơn giản.

Vài năm trước, bảo tàng của Ichimura Mamoru dần nổi tiếng sau khi hình ảnh tấm biển trước cửa nhà ông được chia sẻ trên mạng. Ban đầu, tấm bảng viết bằng tiếng Nhật song năm 2003, một du khách đã giúp ông dịch nó sang tiếng Anh. Từ đó, bảo tàng của ông Ichimura được một số người biết đến. Theo tấm biển thì giờ mở và đóng cửa của bảo tàng không cố định mà phụ thuộc vào giờ nghỉ ngơi của ông Ichimura, nghĩa là ông thức dậy thì bảo tàng mở và lúc ông ngủ hay mệt thì nó đóng cửa.

Nghệ nhân Ukiyoe phải bỏ ra rất nhiều công sức để tạo ra một bức tranh mộc bản. Phía trên là bức tranh về giới quý tộc Nhật Bản của nghệ nhân Chikanobu thực hiện năm 1887. Ảnh: Amusing.

Theo Vân Phạm/VnExpress